بازار فارکس (Forex)
بازار جهانی ارز که به اختصار Forex یا FX نامیده میشود از سال ۱۹۷۱ به صورت منسجم یافته شکل گرفت و از سال ۱۹۹۸ با توجه به پیشرفت تکنولوژی، روند رشد و توسعه آن آغاز شد.
داد و ستد در این بازار، به معنی تبدیل یک ارز به ارزی دیگر با نرخی مشخص است و ضریب تبادل، در یک سیستم، آزاد و بر اساس میزان عرضه و تقاضا میان معامله گران در سرتاسر دنیا تعیین میشود. نرخ مبادلات ارزی در بازار فارکس به عنوان مرجعی برای انجام معاملات بین المللی در تمام زمینههای اقتصادی مربوطه است.
فعالان اصلی بازار ارز عبارتند از:
بانکهای مرکزی، موسسات مالی بزرگ، بانکهای تجاری، شرکتهای سرمایه گذاری، صرافیها و سفته بازان حقیقی.
خرید و فروش سهام در بازار فارکس چگونه انجام می شود؟
همانند بازار بورس، تراکنشها از طریق شرکتهای کارگزاری انجام میشود که از طریق یک کانال بین بانکی به یکدیگر متصل شده و نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را ایفا میکنند. شرکتهای کارگزاری انجام مبادلات ارزی، زیر نظر نهادهای نظارتی (رگولاتوری) فعالیت مینمایند.
با توجه به ماهیت غیر متمرکز بازار فارکس، این سازمانها با وضع قوانین و پیگیری فعالیتهای کارگزاران، سعی دارند از بروز مشکلات و تخلفات گوناگون توسط آنها جلوگیری نمایند. لازم به ذکر است که خود این نهادها، تحت نظارت دستگاه اقتصادی کشورهای مبدأ هستند.
امروزه سازمانهای نظارتی زیادی در اقصی نقاط جهان مشغول فعالیتند که مهم ترین آن ها؛ NFA (آمریکا)، FCA (انگلستان)، FINMA (سوئیس)، BaFin (آلمان)، Mifid (اتحادیه اروپا)، ASIC (استرالیا)، FMA (نیوزلند) و CySEC (قبرس) می باشند.
زمان فعالیت بازار فارکس
بازار فارکس طبق تقویم کاری بین المللی، روزهای یکشنبه تا جمعه بصورت ۲۴ ساعته فعال میباشد.
بر اساس مراکز عمده مبادلات ارزی و مناطق زمانی مختلف، در این بازار ۵ جلسه (session) معاملاتی اصلی وجود دارد که به ترتیب جلسات سیدنی، ژاپن، فرانکفورت، لندن و نیویورک میباشند.
هر کدام از این جلسات معاملاتی بطور متوسط ۹ ساعت زمان داشته و معمولاً عمده فعالیت معامله گران شرق آسیا و اورانوسیه در بازار ژاپن، اروپاییها در بازارهای لندن و فرانکفورت و آمریکاییها در بازار نیویورک است.
البته ذکر این نکته ضروری است که انجام معاملات در هر ساعت از شبانه روز در این بازار هیچگونه محدودیتی نداشته و هر فرد از هر نقطهای از جهان میتواند در جلسه معاملاتی مد نظر خود، معاملاتش را انجام دهد.
هزینه های معاملاتی
هزینه های معاملاتی فارکس نسبت به بازارهای موازی، کمتر است. بطور کلی اصلی ترین هزینه شما در معاملات جفت ارزها، همان کارمزد اختلاف نرخ خرید و فروش یا اسپرد (Spread) میباشد.
در کنار این، مفهوم دیگری به نام کمیسیون (Commission) وجود دارد که بر اساس نماد، میزان نقدینگی حساب و حجم مبادلات، مبلغ ناچیزی از حساب شما کسر خواهد شد.
سوآپ (Swap) نیز به مبلغی گفته میشود که در صورت باز ماندن معامله در روز بعد بر اساس تفاوت نرخ بهره ارز یا دارایی پایه، به حساب شما واریز یا از حسابتان کسر خواهد شد.
بطور کلی هزینه های معاملاتی در بازار فارکس بین کارگزاران مختلف، کاملاً متفاوت است و این شرکتها برای حفظ و جذب مشتریان بیشتر، تمهیدات تخفیفی مختلفی در تمام موارد مذکور ارائه میدهند.
در حال حاضر پلتفرم های تحلیلی و معاملاتی مختلفی توسط فعالان بازار جهانی ارز مورد استفاده قرار می گیرد که معروف ترین آن ها ساخته یک شرکت روسی به نام Meta Quotes می باشد.
این نرم افزار با نام تجاری Meta trader در نسخه های ۴ و ۵ برای انواع سیستم عامل ها از جمله ویندوز، مک، اندروید و IOS بصورت رایگان در دسترس است. معاملات فارکس بر اساس نمادهایی به صورت جفت ارز صورت می گیرد.
جفت ارزها در سه دسته اصلی طبقه بندی می شوند:
۱) جفت ارزهای اصلی (Majors):بیش از ۷۰ % معاملات بازار مربوط به این جفت ارزهاست. بیشتر اوقات کم نوسان، دارای رفتار منطقی، کارمزدهای کم و قدرت نقد شوندگی بالا هستند. ارزهای موجود در این رده، مربوط به اقتصادهای پیشرو و قدرتمند دنیاست.۲)جفت ارزهای فرعی یا کراس (Minors):جفت ارزهای فاقد دلار را کراس یا فرعی می نامند. از لحاظ ارزش معاملات و محبوبیت نسبت به نمادهای اصلی، در رده پایین تری قرار داشته و معمولاً مقدار کارمزدها نیز بالاتر است. ثبات قیمتی این جفت ارزها کمتر بوده و نقد شوندگی آن ها تقریباً شبیه دسته اول است.۳) جفت ارزهای ناشناس یا اگزوتیکها (Exotic):جفت ارزهایی که شامل یک ارز اصلی به همراه ارز یکی از اقتصادهای نوظهور باشند، اگزوتیک نام دارند. این نمادها کمترین میزان معاملات فارکس را به خود اختصاص میدهند. در کنار کارمزدهای بسیار بالا، نوسانات قیمتی شدید و نامعقول آنها سبب شده، محبوبیت چندانی در میان معامله گران نداشته باشند.حساب تمرینی (دمو)به دلیل ریسک بالای فعالیت در بازار ارز جهانی، امروزه تمام کارگزاریها برای معامله گران تازه وارد حساب تمرینی (دمو) ارائه میدهند تا این افراد بتوانند بدون سرمایه و در شرایط کاملاً واقعی بازار، داد و ستد نموده و تجربه کسب نمایند.این مطلب را حتما بخوانید: ورود به فارکس چگونه است؟ هدف اصلی حسابهای تمرینی، پیش گیری از نابودی سرمایه افراد غیر حرفهای در این بازار است. طبق توصیه بسیاری از کارشناسان مالی و مربیان معامله گری، زمانی که توانستید در حساب تمرینی به سود مستمر دست یابید، اقدام به افتتاح حساب معاملاتی واقعی نمایید.امروزه با توجه به تمایل بالای شرکتهای کارگزاری برای جذب مشتریان بیشتر، با مبالغی نظیر ۱۰ تا ۱۰۰ دلار نیز می توان با پول واقعی در این بازار فعالیت نمود؛ اما باید توجه داشت که داد و ستد با سرمایه خیلی کم برای معامله گران غیر حرفهای، به جهت عدم امکان مدیریت سرمایه و پوزیشن (موقعیت معاملاتی)، میتواند به سرعت نابود کننده باشد.قبل از این کار لازم است با انواع شرکتهای کارگزاری و تفاوت هایشان آشنایی مختصری داشته باشید تا بهترین گزینه را انتخاب نمایید. کارگزاریها بر اساس نحوه پیاده سازی سفارشات و میزان اعتبارشان به ۴ دسته اصلی تقسیم میشوند؛
دسته بندی کارگزاری ها:
۱- بازار ساز MM (Market Maker):
این شرکتها به هسته مرکزی معاملات متصل نیستند و قیمتهای خرید و فروش بر اساس حاشیه بازار و توسط خود کارگزار تعیین میشود. در اینگونه حسابها میزان کارمزد ثابت بوده و طرف معامله شما، کارگزارتان است، به عبارت دیگر شما به قیمتهای واقعی بازار دسترسی ندارید.بطور کلی این شرکتها اعتبار چندانی نداشته و متأسفانه به دلیل تحریمهای داخلی و خارجی، اکثر کارگزارانی که در حال حاضر به مشتریان ایرانی خدمات ارائه میدهند، از این دسته میباشند.
۲- بازار اصلی NDD (No Dealing Desk):
در این نوع حساب معاملاتی شما به سیستم جهانی عرضه و تقاضا متصل میشوید که معمولاً کارمزدها ثابت نیستند. اینگونه حسابها خود به دو دسته STP و ECN تقسیم میشوند.
۳- پردازش مستقیم سفارشات STP (Straight Through Processing):
حالتی است که سفارشات خرید و فروش مشتریان، دقیقاً بر اساس جزئیات درج شده و بدون هیچ گونه اتلاف وقت به سیستم مرکزی ارسال و بر اساس قیمتهای بازار جهانی اجرا میشود.
۴- پردازش مستقیم بهینه سفارشات ECN (Electronic Communications Network):
کارگزار تمام پیشنهادهای معاملاتی را طبق روال STP دریافت می نماید؛ اما تفاوت در این است که بهترین قیمت اعمال سفارش را بر اساس تقاضای موجود در بازار، به مشتری پیشنهاد میکند. در این حالت کارمزد ثابت نیست و شما به عمق معاملات بازار جهانی دسترسی خواهید داشت.معمولاً معتبرترین شرکتهای کارگزاری که مورد تایید بهترین و بزرگترین نهادهای نظارتی میباشند، در این دسته قرار دارند؛ که متأسفانه بسیاری از آنها، به مردم کشورهای تحت تحریم ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، خدمات مالی ارائه نمیکنند.پلتفرمهای معاملاتی فارکس، همانند بازار سهام در بخش ثبت سفارشات دارای قابلیت تعیین نوع سفارش میباشند؛ که در اینجا بر دو نوع قیمت لحظهای بازار (Market Execution) و دستورات شرطی (Pending Orders) است.با استفاده از سفارشات قیمت لحظهای بازار (ME)، بر مبنای قیمت جاری در زمان فشردن دکمه خرید یا فروش، معامله انجام میشود.پس از فهم مفاهیم بنیادین بازار جهانی ارز، لازم است تا با روشهای تحلیلی مرسوم در آن، آشنا شوید.
رویکردهای تحلیلی فارکس
همانند بازار سهام چند رویکرد تحلیلی عمده در فارکس وجود دارد؛ که در ذیل به بررسی مختصر آنها میپردازیم.
۱- فنی (تکنیکال):
تحلیل گران فنی بر اتفاقات موجود در نمودارهای قیمت تمرکز میکنند. امروزه با توجه به پیشرفت این روش و طرفداران بیشمار آن، سبکهای تکنیکالی مختلفی از جمله تحلیل کلاسیک، الگوهای هارمونیک، امواج الیوت، پرایس اکشن و… به وجود آمدهاند که هر کدام مدعی بیشترین دقت ممکن میباشند.تحلیل نموداری در تمام بازارهای مالی چهارچوب یکسانی دارد، اما ویژگی هایی نظیر نقد شوندگی بازار بر نحوه تحلیل و میزان کارایی آن تاثیر گذارند.از همین روی مطمئناً کسانی که روش تکنیکال را به درستی آموخته و دارای تجربه کافی در امر معامله گری باشند، میتوانند در هر کدام از بازارهای مالی نظیر بورس، فارکس و… به فعالیت بپردازند.
۲- بنیادی:
در بازار سهام، تحلیل بنیادی به معنی بررسی ترازنامه و اسناد مالی شرکتها، صنایع و کلیت اقتصاد کشور است. اما فلسفه اصلی بازار فارکس تبادل جفت ارزهاست، بنابراین برای تحلیل بنیادی در این بازار باید شرایط و عوامل اقتصادی، سیاسی و بعضاً اجتماعی کشورها و چه بسا در سطح جهان را بررسی نمایید.بطور مثال کاهش نرخ بیکاری یک رویداد مثبت اقتصادی است که در صورت ثبات سایر عوامل تاثیر گذار، موجب تقویت ارز آن کشور میشود.در چنین مواردی تحلیل گران بنیادی اقدام به خرید جفت ارزهایی مینمایند که ارز کشور مربوطه در آن به عنوان ارز پایه باشد.
۳-تکنیکال-بنیادی (تکنوفاندامنتال):
در سالهای اخیر برخی از صاحب نظران به جهت کاهش ریسک تحلیل، اقدام به بررسی هر دو بعد تکنیکال و بنیادی بازار مینمایند.به اعتقاد آنها در این روش با بررسی همه جوانب، خطای پیش بینیها تا حد زیادی کاهش مییابد.فرض کنید بحران اقتصادی اتحادیه اروپا را فرا بگیرد، در این صورت از دیدگاه تحلیل بنیادی، جفت ارزهایی که یورو در آنها ارز اصلی است، دچار روند نزولی میشوند. سپس بر اساس روش فنی باید در مواقع اصلاحی و در جهت روند کاهشی، از فرصت معاملات فروش استفاده نمود.
نظرات